श्यामलाचे जग हा ब्लॉग आहे जो बाल लेखक, मुक्त हस्त लेखिका आणि Kahani Takbak मुख्य विचारवंताने लिहिलेला आहे. या ब्लॉगमध्ये भारतीय बालसाहित्य जगतातील घडामोडी आणि व्यक्ती विषयावर आहे.
एल.एम.कडू यांची मुलाखत – बालसाहित्य अकादमी पुरस्कार मराठी (२०१७) – 18 जुलै 2017
मराठी साहित्यासाठी (2017) बाल साहित्य पुरस्काराने सन्मानित, लक्ष्मण महिपती कडू (एल.एम. कडू) हे शेतकरी, चित्रकार आणि लेखक आहेत. राजहंस प्रकाशनाने प्रकाशित केलेले खारीचा वाटा या त्यांच्या पुस्तकासाठी त्यांना राष्ट्रीय पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.
खारीचा वाटा ही 2013 मध्ये प्रकाशित झालेली एक लघु कादंबरी आहे ही दोन मुलांची मैत्री, एक खार आणि धरणग्रस्तांचे विस्थापन यावर आधारित आहे.
200 हून अधिक पानांच्या पुस्तकासाठी बाल साहित्य अकादमी पुरस्कार हा चौथा पुरस्कार आहे.
श्री कडू यांच्या जीवनावर आधारित असलेली ही कादंबरी आहे. पानशेत येथे त्यांचे प्राथमिक शिक्षण सुरू असतानाच परिसरात एक धरणाचा प्रस्ताव आला. सरकारने ग्रामस्थांना पुनर्वसनासाठी जमीन दिली. त्यानंतर लक्ष्मण कडु पुण्यात आले, त्यांनी शालेय शिक्षण पुण्यात पूर्ण केले. आणि नंतर अभिनव कलामंदिर, पुणे मधून पदवी प्राप्त करून कलेवर प्रेम केले.
तरुणपणातच त्यांना काही समविचारी लोक भेटले आणि पुण्यातील आंतरभारती या स्वयंसेवी संस्थेशी त्यांचा संबंध आला. तिथेच बागकामाच्या माध्यमातून मुलांना निसर्गाशी जोडण्यात मदत केली. मुलांसाठी चांगल्या नाटकांची कमतरता लक्षात आल्यानंतर त्यांनी पटकथा, दिग्दर्शन आणि नाटकांमध्ये अभिनय करण्यास सुरुवात केली. मराठीतील मुलांची वाचन संसाधनांची कमतरता लक्षात आल्यावर त्यांनी दर्जेदार आणि परवडतील अश्या पुस्तकांच्या निर्मितीसाठी स्वत:ची प्रकाशन संस्था गमभान स्थापन केली.
शाद (वृक्ष) हे त्यांचे मुलांसाठीचे पहिले पुस्तक होते.
प्रौढांसाठी काही पुस्तके लिहिल्यानंतर श्री. कडू यांनी केवळ मुलांसाठीच लिहिण्यास सुरुवात केली आणि आजतागायत सुरूच आहे. शुद्ध मराठीत लिहिलेली त्यांची प्रासंगिक आणि अद्वितीय पुस्तके पालक आणि मुलांमध्ये लोकप्रिय आहेत. चार दशकांहून अधिक काळ चाललेल्या त्यांच्या लेखन कारकिर्दीत त्यांनी मुलांसाठी 31 हून अधिक पुस्तके लिहिली आणि चित्रित केली. त्यांची पुस्तके अनेक भाषांमध्ये अनुवादित झाली आहेत.
नवनवीन विषय सुचले की श्री. कडू मुलांसाठी लेखन करतात.
लेखक म्हणतात की “शाळेत आणि घरी पुस्तके वाचण्यासाठी योग्य वातावरण तयार करण्यात शिक्षक आणि पालकांची महत्त्वाची भूमिका आहे.”
श्री. कडू यांचे ठाम मत आहे की इंग्रजी हे शिक्षणाचे एक माध्यम म्हणून वापरले पाहिजे आणि मात्र त्यामुळे संस्कृती बदलू नये, ढासळु नये असेही ते म्हणतात. मराठी बालसाहित्याला चालना देण्यासाठी सरकारने साहित्यकृतींचा अनुवाद करून आणि इंग्रजी माध्यमांच्या शाळांमध्ये अभ्यासक्रमाचा भाग म्हणून समावेश करून त्यांना प्रोत्साहन द्यावे, असे त्यांना वाटते. “शेक्सपियरच्या कविता वाचण्याच्या आनंदाची तसेच मराठी बालसाहित्यातील दिग्गजांची ओळख मुलांना करून दिली पाहिजे.” त्यांची आगामी पुस्तके प्रसिद्ध जागतिक व्यक्तिमत्त्वांवर आधारित आहेत ज्यांनी वाईट बालपणावर मात केली आणि नंतर त्यांच्या प्रतिभा, हातकाम आणि चिकाटीने त्यांच्या व्यवसायात चमक दाखवली.
श्री. कडू दोन उपक्रमांद्वारे मुलांमधील कलात्मक क्षमतांना प्रोत्साहन देण्याचे काम करतात. दर सप्टेंबरमध्ये तो चित्रकला प्रदर्शनासाठी प्रवेशिका आमंत्रित करतो. प्रदर्शनात त्यांच्या कलेचे योगदान देणाऱ्या सर्व मुलांना त्यांच्या पालकांसह चित्रकला प्रदर्शनास भेट देण्याचे आमंत्रण पाठवले जाते त्याचा दुसरा उपक्रम म्हणजे त्याच्या प्रकाशन गृहाने विकलेल्या कॅलेंडरद्वारे मुलाच्या कलात्मक क्षमतेला प्रोत्साहन देणे. प्रत्येक महिन्याच्या पानावर तारखा असतात पण कलाकृती नसते. मुलांना कॅलेंडरच्या प्रत्येक पानावर मुद्दाम सोडलेल्या रिकाम्या जागेत चित्र काढण्यासाठी प्रोत्साहित केले जाते. कॅलेंडरमध्ये पालकत्वाच्या टिप्सचा समावेश करण्यात आला असून त्याला मोठी मागणी आहे. या प्रयत्नाने अलीकडेच काही जपानी लोकांचे लक्ष वेधून घेतले होते जे त्यांच्या अनोख्या उपक्रमांचा अभ्यास करण्यासाठी आणि जपानमध्ये त्याची पुनरावृत्ती करण्यासाठी भारतात आले होते. सध्या कॅलेंडर तीन भाषांमध्ये विकले जाते.
त्यांच्या क्षमतेवर त्यांच्या कुटुंबाचा अढळ विश्वास आणि पाठिंबा हे श्री. कडू यांचे सर्वात मोठे सामर्थ्य आहे. सध्या ७० वर्षांचे असताना त्यांनी त्यांच्या प्रकाशन गृहाची धुरा त्यांचा धाकटा मुलगा जयदीप कडू यांच्याकडे सोपवली आहे. त्यांच्या दोन मुली अनुक्रमे इंटिरियर डेकोरेटर आणि जर्मन शिक्षक म्हणून त्यांचे करिअर करतात.
श्री कडू यांची निसर्गाशी असलेली मुळे आजही मजबूत आहेत. सीड बॉल मोहिमेचा आद्य प्रवर्तक म्हणुन शालेय मुले आणि पालकांमध्ये त्याच्या कार्यशाळांमधून वनीकरण आणि निसर्गाच्या संरक्षणाचा संदेश ते आज ही देत आहेत.
शाळेचे व्यग्र वेळापत्रक, सराव सत्रांचे नियोजन आणि ऑडिटोरियम भाड्याने घेणे यामुळे आणखी नाटके तयार करण्यापासून त्यांना रोखले जात असताना, मुले हे श्री कडू यांचे सर्वोच्च प्राधान्य राहिले. ‘पुस्तके लिहिणे आणि प्रकाशित करणे हा व्यवसाय नाही, तो माझ्यासाठी आध्यात्मिक व्रत आहे’असे सांगून ते त्यांच्यासाठी आपले कार्य करत राहतात.
https://shyamalasworld.blogspot.com/2017/07/interview-with-lmkadu-bala-sahitya.html